Türkiyedeki Akarsu Rejimleri ve Beslenme Kaynakları Nelerdir ?

TÜRKİYRDE AKARSU REJİMLERİ

Akarsuyun yıl içinde gösterdiği seviye değişimlerine rejim denir.  Akarsu rejimini iklim, yer şekilleri, 

 bitki örtüsü, jeolojik yapı ve insan faaliyetleri etkiler. Ülkemizdeki akarsular yağış rejiminin düzensizliği 

nedeni ile genel olarak düzensiz rejimlidirler. Sadece Karadeniz Bölgesi'ndeki akarsuların bazılarının 

resimleri kısmen düzenlidir. Ülkemizdeki akarsuların büyük bir kısmında kar erimeleri nedeniyle akım 

en fazla İlkbahar mevsiminde artış gösterir.

a. Yağmur sularıyla beslenen akarsular: Ege ve Akdeniz bölgelerindeki akarsularda görülür. Akım yağışın arttığı kış dönemlerinde artar yağışın azaldığı yaz dönemlerinde ise azalma gösteriyor. Bu iklim bölgesinde olmasına rağmen Manavgat ve Aksu nehirleri gibi karstik kaynaklarla beslenen akarsular da yazın akım pek düşmez.

b.Kar ve buz suları ile beslenen akarsular: Bu akarsularda akım yükselmesi en fazla ilkbaharda olur. Ülkemizdeki birçok akarsu bu özelliktedir.

c. Kaynak sularıyla beslenen akarsular: En belirgin olarak Akdeniz akarsularında görülür bu özellikteki akarsularda kurak dönemde akım fazla düşmez.

d: Göl sularıyla beslenen akarsular: Yanaklarındaki gidegenlerle beslenen akarsulardır. Beyşehir Gölü'nden kaynağını Çarşamba, Eğirdir Gölünden  kaynağını  kovada ve Çıldır gölünden kaynağını alan Arpaçay bu akarsulara örnektir.

e.Karma rejimli akarsular: Sularını farklı iklim bölgelerinde Alan akarsulardır.Su seviyeleri yıl içinde birkaç kez değişir. Kızılırmak ,Fırat ,Dicle, Seyhan ,Ceyhan ,Yeşilırmak ve Sakarya nehirleri karma rejimli akarsulardır.

Önem sıralarına göre akarsulardan yararlanma yolları

İçme suyu sağlama

Tarımsal

Sulama enerji üretimi

Sanayiye Su  sağlama

Balıkçılık

Turizm alanı olarak kullanma

Su sporları amacıyla yararlanma dır.

Düşünelim: Doğu Anadolu, Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde akarsuların dar ve derin vadiler içinde artmasından dolayı sel ve taşkın riski diğer bölgelere göre daha azdır.

Düşünelim: Büyükşehirlerde özellikle de sanayi merkezlerinin yakınlarındaki Sakarya, Gediz, Susurluk, Ceyhan gibi akarsularda kimyasal ve Kentsel atıkları nedeniyle kirlilik oranı oldukça fazladır.