SSCB Orta Asya'daki Türk devlet ve toplulukları
Çarlık rusyanın yıkılışı ve bolşevik İhtilali
Birinci Dünya Savaşı Rusya'nın bozuk olan ekonomisini daha da bozdu bu durum Çarlık rejimine yönelik tepkilerin artmasına neden oldu petersburg'daki kadın işçiler büyük bir grev başlattı grev kısa sürede tüm ülkeye yayıldı çar ikinci Nicholas tahttan çekilmek zorunda kaldı Rusya'da geçici bir hükümet kuruldu ilk zamanlar geçici hükümeti destekleyen bolşevikler daha sonra sürgünden dönen ilyiç vilademir Lenin'in desteklediler Böylece 1917 de bolşevikler yönetimi tamamen ellerine geçirdi.
Brest Litovsk Antlaşması 3 Mart 1918
Bolşevik Devrimi'nin ardından Rusya'da iç karışıklıklar daha da arttı Sovyet Rusya ülkesinde otoritesini sağlamak için ittifak devletleri ile Brest Litovsk Antlaşması'nın yaparak savaştan çekildi Lenin'in iktidarı döneminde Rusya İmparatorluğu federasyona dönüştüğü ve 1 Ocak 1923 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği adını aldı.
SSCB Federasyonu'nda 30 kadar farklı statüleri olan devlet vardı ülkede tüm kontrol komünist partisine aitti 1924 yılında Lenin'in ölümü ile kısa sürede olsa iktidar mücadelesi yaşandı bu mücadeleyi Stalin kazandı Josef stalin'in iktidarının ilk yıllarında sscb'deki küçük Topraklar büyük çiftlikleri dönüştürüldü bütün bu çiftliklerde üretim makinelerde yapılmaya başlandı.
Dikkat: stalin'in uyguladığı politika kollektifleştirme politikası olarak adlandırılmıştır.
Kollektifleştirme politikası ile köylülere baskılar arttı bu durum iç huzursuzluğu artırırken tarım üretiminin düşmesine neden olduğu Stalin döneminde SSCB de sanayide hızlı bir ilerleme kaydedildi eskimiş olan Fabrikalar modern hale getirildi başta demir çelik olmak üzere pek çok alanda yeni Fabrikalar kuruldu.
Rusya'nın Orta Asya'yı İstilası
1905 yılında başlayan Rus İhtilali ülkedeki Türk toplulukları üzerinde etkili oldu İsmail Gaspıralı Yusuf Akçura gibi Türk aydınlarının çalışmaları sonucunda Türklere Milliyetçilik düşüncesi güçlendi 1905 yılında Rusya Müslümanları birinci Kongresi toplandı bu kongreyi sonraki yıllarda ikinci ve üçüncü Müslümanlar Kongresi izledi kongreler sonucunda Müslüman Birliği Partisi kuruldu bu parti Rus Meclisi olan Dumaya temsilciler gönderdi.
Rusya'daki Türkler de milliyetçilik fikrinin güç kazanması ve Türklerin siyasal olarak örgütlenmeleri Sovyetler yönetiminin rahatsız etti Türklere baskılar artmaya başladı.
Türkler farklılıklarını uluslararası alanda duyurmak amacıyla Rusya Müslüman Türk kavimlerinin haklarını koruma cemiyetini kurdular bir süre sonra da Türkistan'da milli İstiklal ayaklanması ne çıkardılar Mayıs 1917 de bütün Rusya müslümanlarının birinci kurultayı toplandı kurultayın ardından Rusya'daki iç karışıklıktan da yararlanan Türkler bulundukları bölgelerde bağımsızlıklarını ilan etmeye başladılar.
Bağımsızlıklarını kazanan devletler Kurdistan Sovyet Cumhuriyeti, Harem Halk Cumhuriyeti, Türkistan ,Kırgız Muhtar Cumhuriyeti, bu devletlerden bazılarıdır.
Basmacı Hareketi
Basmacı nın kelime anlamı baskın yapan hücum eden demektir bu hareketin temel amacı türkistan'ı Rus baskısından kurtarmaktır Basmacı Hareketi ilk kez Çarlık rejimi döneminde Rusya'da yaşayan Türk direnişçiler tarafından gerçekleştirilmiştir 1918 de de halk mücadelesi halini almıştır.
Enver Paşa'nın 1921 yılında türkistan'a gelmesi ve hareketin başına geçmesiyle daha da güçlenmiştir Türklerin bu direnişi karşısında Sovyet Rusya'nın da tepkisi çok sert olmuştur karşı saldırıya geçen Rus orduları Enver Paşa ve direnişin önde gelen liderlerini öldürmüştür Enver Paşa'nın ölümü ardından direniş eski gücünü kaybetmiş 1931 yılında da kesin olarak son bulmuştur.
Enver Paşa'nın 1921 yılında türkistan'a gelmesi ve hareketin başına geçmesiyle daha da güçlenmiştir Türklerin bu direnişi karşısında Sovyet Rusya'nın da tepkisi çok sert olmuştur karşı saldırıya geçen Rus orduları Enver Paşa ve direnişin önde gelen liderlerini öldürmüştür Enver Paşa'nın ölümü ardından direniş eski gücünü kaybetmiş 1931 yılında da kesin olarak son bulmuştur.
Bilglendirelim: 1917 bütün Rusya müslümanlarının birinci kurultayının ardından Rusya'da çıkan iç karışıklıklardan yararlanan Türklerin bağımsızlıklarını birer birer kazanmaya başlaması Rusya'nın bütünlüğünü bozmuş Merkezi otoritesini sarsmıştır.
