Kurtuluş Savaşı Dönemi,Batı Cephesinde Meydana Gelen Gelişmeler ve Savaşlar

Batı cephesi 
Batı Cephesi'nde yapılan savaşlar şu şekilde sıralanır:
I. İnönü Muharebesi 6 10 Ocak 1921
II. İnönü Muharebesi 23 Mart 1 Nisan 1921 
Eskişehir Kütahya muharebeleri 10 24 Temmuz 1921 
Sakarya Meydan Muharebesi 23 Ağustos 12 Eylül 1921 
Büyük Taarruz Başkomutanlık -Meydan Muharebesi 26 Ağustos 9 Eylül 1922

Birinci İnönü Muharebesi 6 10 Ocak 1921
Savaşı'nın nedenleri
yeni Türk ordusunun güçlenmesini engellemek 
stratejik bir noktada bulunan Eskişehir ve çevresini ele geçirmek Ankara'yı ele geçirip TBMM iyi dağıtmak 
Çerkez Ethem ayaklanmasını dan yararlanmak 
TBMM hükümetinin de Sevr Barış Antlaşması'nı kabul ettirmek

Birinci İnönü Savaşı'nın sonuçları:
TBMM'nin düzenli ordularının Zaferi ile sonuçlandı 
Türk ulusunun düzenli orduya olan güveni arttı 
Türk halkına bağımsızlığın kazanılacağına duyulan Güven arttı 
1921 Anayasası yürürlüğe girdi (Teşkilatı Esasiye Kanunu) 
İstiklal Marşı kabul edildi 12 Mart 1921 
İsmet Paşa generalliğe terfi ettirildi 
TBMM Londra Konferansı'na davet edildi 
Afganistan ile dostluk ve Yardımlaşma anlaşması yapıldı 1 Mart 1921 
Rusya ile Moskova antlaşması imzalandı 16 Mart 1921

Dikkat: Birinci İnönü Muharebesi TBMM'nin kurduğu yeni Düzenli ordunun ilk askeri zaferidir.

Bilgilendirelim: Birinci İnönü Muharebesi'nin sonuçlarını "Milat" kelimesi ile şifre İndirebiliriz
Moskova Antlaşmasının imzalanması 
İstiklal Marşı kabul edildi 
Londra Konferansı toplandı 
Afganistan dostluk antlaşması imzalandı 
Teşkilatı Esasiye Kanunu kabul edildi

1921 Anayasası'nın yani Teşkilatı Esasiye'nin kabulü 

1921 anayasasının özellikleri şunlardır:

Ulusal Egemenlik anlayışını benimsemiştir.
Meclis hükümeti sisteminin benimsemiştir.
Yumuşak ve çerçeve anayasasıdır temel hak ve özgürlükleri değinmemiştir.

Yargı bağımsızlığını düzenlenmiştir.

Yerinden yönetim ilkesini benimsemiştir.

Millet egemenliğinden bahseden ilk anayasadır.

Londra Konferansı 23 Şubat 12 Mart 1921

Londra Konferansı'nın toplanmasındaki amaç

Yenilgiye uğrayan Yunan ordularının toplanması için zaman kazanmak 

Sevr Antlaşması'nı kabul ettirmek

Mustafa Kemal'in Londra Konferansı'na delege göndermesinin nedenleri 

TBMM'nin varlığını kabul ettirmek 

Misakı Milli dünyaya duyurmak Türk tarafının Barış'tan yana olduğunu göstermek

• Londra Konferansı'nın sonuçları ihtilaf Devletleri TBMM hükümetinin konferansa çağırmakla onun varlığını hukuken tanımışlardır Sevr Barış Antlaşması'nın çeşitli hükümleri tartışma konusu yapılmaya başlanmıştır Türkler barış görüşmelerine yanaşmıyor Savaşı uzatıyorlar şeklindeki propagandaların önüne geçilmiştir istenilen sonucun elde edilememesi üzerine Anadolu'da Yunan saldırısı yeniden başlamıştır.

• İtilaf Devletleri İstanbul hükümetini Londra Konferansı'na Davet ettiler İstanbul Hükümeti'nin göndereceği delegeler arasında Mustafa Kemal'in ya da Mustafa Kemal'in yetki verdiği birisinin de yer almasını istediler.

Düşünelim: Bu durum itilaf devletlerinin TBMM'nin varlığını tanımak istemediklerini gösterir.

Ancak TBMM doğrudan çağır olmadıkça konferansa katılmayacağını bildirmiştir TBMM İtalya'nın davetiyle konferansa katılmıştır.

Hatırlayalım: İtilaf Devletleri Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin de konferansa davet edilmesinden sonra Türk tarafının da oluşabilecek herhangi bir görüş ayrılığından yararlanmayı düşünmüşlerdir ancak İstanbul hükümeti temsilcisinin ilk söz hakkını Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcisine bırakarak Konferansı terk etmesi itilaf devletlerinin bu düşüncesini boşa çıkarmıştır.

Afganistan ile Dostluk Anlaşması 1 Mart 1921 

Moskova Antlaşması için Moskova'ya giden Türk heyeti ile Afgan heyeti arasında imzalanmıştır. 

Bu anlaşmaya göre

• Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti Afganistan'ın tam bağımsızlığını tanıyacaktır.
• Taraflardan birine yapılacak bir saldırıyı diğer taraf kendisine yapılmış sayarak savaşmayı kabul edecektir.
• Türkiye hükümeti kültürel yardım amacıyla Afganistan'a öğretmenler ve subaylar gönderecektir.

Hatırlayalım: Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni tanıyan ilk müslüman Orta doğu devleti Afganistan bulmuştur.

Moskova Antlaşması 16 Mart 1921
İnönü Savaşından Yunanlılara karşı kazanılan başarı ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Londra konferansına çağrılması Moskova Antlaşmasının imzalanmasına zemin hazırlamıştır.

Hatırlayalım: Sovyet Rusya ile Türkiye'nin birbirine yaklaşması anında etkili olan bazı faktörler vardır Bu faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz iki tarafında ortak düşmanlara sahip olması Sovyet Rusya'nın yeni rejiminin güçlendirmek istemesinin Türkiye'nin Kurtuluş Savaşı'nda kendisine destek aramasıdır.

16 Mart 1921 Moskova Antlaşması ve özellikleri.

İki taraftan birinin tanımadığı devletler arası bir seneydi diğeri de tanımayacaktır.

yorumlayalım Böylece Sovyet Rusya Sevr Antlaşması'nı tanımayacağını bildirmiştir.

Sovyetler Birliği Misakı milliyi tanıyacaktır.

yorumlayalım Böylece Sovyet Rusya Yeni Türk devletinin bağımsızlığını tanıyan ilk Avrupa devleti olmuştur.

Osmanlı Devleti ile Çarlık rusyası arasında imzalanmış olan antlaşmalar geçersiz sayılacaktır. 

yorumlayalım Böylece iki devlet yerine kuruldukları imparatorlukların yıkıldıklarını kabul etmiştir.

Sovyet Rusya kapitülasyonların kaldırılmasını kabul edecektir.

yorumlayalım Böylece Lozan Antlaşması öncesinde kapitülasyonların kaldırılmasını kabul eden ilk devlet Sovyet Rusya olmuştur.

Sovyet Rusya Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Ermenistan ve Gürcistan ile imzalamış olduğu anlaşmalar da tespit edilmiş olan sınırı Batum ve Gürcistan'a geri verilmesi şartıyla tanıyacaktır.

yorumlayalım Böylece milli Misakı Milli'den ilk kez taviz verilmiştir.

Bilgilendirelim: Misakı milliden tavizler:
Batum -1921 Moskova Antlaşması ile 
Hatay -1921 Ankara antlaşması ile 
Musul -1926 Ankara antlaşması ile