Atatürk İnkılapları,Siyasi Alanda,Hukuk Alanında,Yapılan Değişiklikler Kpss Hazırlık Notları

Atatürk inkılapları

Türk inkılabının amaçları

1. Türkiye'yi Çağdaş medeniyetler seviyesine çıkartmak
2. Modern Avrupa devletleri ile Türkiye'yi bütünleştirmek
3. Osmanlı Devleti'nden kalmış ve halkın ihtiyaçlarına cevap vermeyen kurumlarının yerine Çağdaş kurumlar oluşturmak
4. Türkiye'de ulusal egemenlik ilkesinin yerleştirmek.

Türk inkılabının özellikleri şunlardır :

• Türk İnkılabı halkın Ve zamanın ihtiyaçlarından doğmuştur
• Demokratik bir hazırlık safhası yoktur
• Hazırlayanların ve uygulayıcıların aynı kişilerdir
• Ulusal bağımsızlık ve ulusal egemenlik mücadelesinin bir anda gerçekleştirmiştir
• Esaret altında yaşayan toplumlara örnek ve cesaret olmuştur

Düşünelim:  Bu özellik Türk inkılabının Evrensel nitelikleri olduğunu gösterir.

Siyasi alanda yapılan inkılaplar:

• Saltanatın kaldırılması 1 Kasım 1922 - lilişkili olduğu ilkeler aiklik ve Cumhuriyetçilik
• Cumhuriyet'in ilan edilmesi 29 Ekim 1923 -ilişkili olduğu ilkeler Cumhuriyetçilik
• Halifeliğin kaldırılması 3 Mart 1924 -ilişkili olduğu ilkeler laiklik cumhuriyetçilik ve milliyetçilik
• Şeriye ve Evkaf vekaletinin kaldırılması 3 Mart 1924- ilişkili olduğu İlke laiklik
• Erkan'ı Harbiye nezaretinin kaldırılması 3 Mart 1924- ilişkili olduğu İlke Cumhuriyetçilik
• Çok partili hayata geçiş denemeleri ve siyasi partilerin kurulması 9 Eylül 1923 -17 Kasım 1924- 12 Ağustos 1930- ilişkili olduğu İlke Cumhuriyetçilik

Hukuk alanında yapılan inkilaplar

Hukuktaki inkılapların nedenleri

• Milliyet, din, mezhep ve tarikat farklılıklarından dolayı Ülkede hukuk birliğinin sağlanamaması
• Halkın evlenme, boşanma ve miras gibi konularda kendi dini kurallarına uygulaması
• Ceza hukukunun şahısların güvenliğini sağlamada yetersiz kalması ve modern ceza hukukunun uyumaması
• Kadın haklarıyla ilgili kanunların yetersiz olması 

1924 Anayasası

1924 Anayasası'nın bazı önemli maddeleri

• Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir
• Devletin yönetim şekli cumhuriyettir
• Devletin dini İslam ,başkenti Ankara, dili Türkçedir
• Yasama yürütme ve yargı yetkisi meclisin kontrolündedir
• TBMM üyeleri dört yılda bir seçilir
• Tüm vatandaşlar kanunlar karşısında eşittir.

1924 Anayasası'nda yapılan değişiklikler

• 1928 Devletin dini İslam'dır ibaresi anayasadan çıkarıldı
• 1928 cumhurbaşkanı ve milletvekillerinin yemin biçimi değiştirildi
• 1930 kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkı verildi
• 1933 kadınlara muhtarlık seçimlerine katılma hakkı verildi
• 1934 Kadınlara milletvekili seçme seçilme hakkı verildi
• 1937 Atatürk ilkeleri anayasaya girdi
• 1945 anayasanın dili Öz Türkçeleştirildi
• 1946 Tek dereceli seçim sistemine geçildi.

Medeni kanunun kabulü 17 Şubat 1926

Medeni Hukuk şahısların doğumdan ölüme kadar olan ilişkilerini düzenleyen özel hukuk dalıdır. kişiler hukuku, aile hukuku, eşya hukuku, Miras Hukuku, Medeni Hukuk kapsamında yer alırlar ve medeni kanunla düzenlenir.

• Türk Medeni Kanunu Atatürk'ün emriyle bize uygun ve en yeni olan İsviçre Medeni Kanunu tercüme edilerek hazırlandı. 

Medeni kanunun getirmiş olduğu yenilikler

• Tek kadınla evlenme şartının getirilmesi
• Resmi nikahı zorunluluğunun getirilmesi
• Miras paylaşımında kadın ve erkek eşitliğinin geçirilmesi
• Mahkemelerde kadın erkek şahitlğinin eşit sayılması
• Kadınlara boşanma hakkının verilmesi
• Boşanma halinde kadın ve çocuğun haklarının güvence altına alınması
• Kadınlara meslek seçme hürriyetinin getirilmesi
• Patrikhane ve konsoloslukların mahkeme kurmalarının yasaklanması patrikhanenin din işlerinden başka dünya işleri ile ilgilenmesinin yasaklanması
• Mecelle'nin yürürlükten kaldırılması.

Düşünelim: Türk Medeni Kanunu ile getirilen yenilikler Atatürk'ün halkçılık, laiklik ,milliyetçilik ve inkılapçılık ilkeleri ile ilişkilendirilebilir.

Hukuk alanında yapılan diğer yenilikler:

• İtalya'dan Ceza Kanunu alındı 1926
• İsviçre'den ticaret kanunu alındı 1926
• Almanya'dan ceza muhakemeleri Kanunu ve deniz ticareti kanunu alındı 1929
• İsviçre'den İcra ve İflas Kanunu alındı 1932

Dikkat: Türk Medeni Kanunu ile kadınlara sosyal ve ekonomik haklar verilmiştir. Bu kanunda kadınlara verilen herhangi bir siyasi hak yoktur.

Türk kadınına siyasal hakların verilmesi

3 Nisan 1930 tarihinde kadınlara belediye seçimlerine katılma hakkı verildi

1933 yılında Türk kadını Muhtar seçimlerine katılma hakkına kavuştu

5 Aralık 1934 te ise Kadınlara milletvekili seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır.

• Böylece Türk kadını hukuk alanında tam olarak erkekler ile eşit olduğu Avrupa devletlerinin çoğu kadınlara ve bu imkanları sağlayamadan Türk inkılabının kadınlara siyasal haklar verilmesi Atatürk'ün kadınlara verdiği değeri göstermektedir.

Düşünelim: kadınlara siyasal hakların verilmesi halkçılık ve Cumhuriyetçilik ilkeleri ile ilişkilidir.