Türkiye’de Kıyı Tipleri
1. Boyuna kıyı tipi: Akdeniz ve Karadeniz
kıyılarında görülür. Dağlar kıyıya paralel uzanır Kıta sahanlığı oldukça
dardır.
Boyuna Kıyı Tipi |
Koy ,körfez -doğal Liman azdır.
Falez oluşumu fazladır.
Kıyı’nın gerçek uzunluğu ile Kuş uçuşu uzunluğu arasındaki
fark azdır.
Deniz etkisi iç
kesimlerde rahat girmez dalga aşındırması (falez) fazla olur.
2. Enine kıyı tipi: Ege kıyılarında görülen bir kıyı tipidir.
Enine Kıyı Tipi |
Dağlar kıyıya dik uzanır.
Kıta sahanlığı oldukça geniştir.
Koy ,körfez -doğal Liman fazladır.
Falez oluşumu oldukça azdır.
Kıyının gerçek uzunluğu ile Kuş uçuşu uzunluğu arasındaki
fark fazladır. Kıyı derinliği az dalga birikim şekilleri yaygındır.
Deniz etkisi içleri
rahat girebilir kıyı ve iç kesimler arasında ulaşım kolaydır.
3. Ria kıyı
tipi: İstanbul ,Çanakkale
boğazları Haliç ve güneybatı Ege kıyılarında görülür.
Ria Kıyı Tipi |
Akarsu vadilerinin sular
altında kalmasıyla meydana gelmiştir.
4. Dalmaçya kıyı tipi: Antalya Kaş kıyılarında
görülür kıyıya paralel uzanan dağların sular altında kalmasıyla kıyıya paralel
uzanan adaların oluşturduğu kıyılardır.
Dalmaçya Kıyı Tipi |
5. Limanlı kıyı tipi: Büyükçekmece ,Küçükçekmece ve Durusu gölleri
bu kıyı tiplerine örnektir. Dalgaların bir koy önünü kapatmasıyla meydana
gelmiş olan kıyı tipleridir.
Limanlı Kıyı Tipi |
hatırlatalım ülkemizde buzullar etkisiyle oluşan sigort ve Skype ile gelgit etkisiyle oluşan haliçli kıyılar bulunmaz.
Türkiye Kıyı Tipi Haritası |
Hatırlatalım: ülkemizde Akdeniz'den Karadeniz'e Doğru Alt Akım, Karadeniz'den Akdeniz'e doğru üst akıntı oluşmaktadır. Alt akıntının temel nedeni enlem yani matematik konumdur . Akdeniz'in suları sıcak ve buharlaşma etkisi ile daha yoğundur yoğunluğu fazla olan sular dibe çöker ekipten yoğunluğu daha az olan sulara doğru hareket eder.
Üst akıntının nedeni ise Karadeniz'in daha fazla suyla beslenmesi sonucu su seviyesinin yüksek olmasıdır . Bu da fazla suların üste Marmara’ya doğru hareket etmesine neden olmaktadır.