Sınıf Yönetimi Modelleri Nelerdir , Özellikleri ve Yaklaşım Biçimleri

Sınıf Yönetimi Modelleri Nelerdir?

Eğitim alanındaki gelişmelere bağlı olarak sınıf yönetimi modelleri de baskıcılıktan demokratiklik şekil yönelimliden amaç önemliye öğretmen merkezliden öğrenci merkezliye doğru değişme göstermektedir. Bu yönelimlerin seçimi durumunda ortağına olaylara sınıf sistemlerini çevreye göre kaymalar gösterebilmektedir. Sınıf yönetimi modelleri genel olarak geleneksel, tepkisel , önlemsel ,gelişimsel ve bütünsel olarak 5 grup adı altında incelenmektedir.

1.Geleneksel model: Öğretmen merkezlidir öğretmen sınıf kurallarını koyar öğrencilerin mutlaka bu kurallara uyması gelen gereklidir.

Öğretmenin geleneksel otorite figürü olarak algılandığı toplumlara özgü bir modeldir. Öğrenciler eğitim amaçlarını, bilgileri sınıf kurallarını tartışmazlar öğrenci bu modelde tamamen edilgendir. Sınıfta disiplin otokratik yöntemlerin uygulamasına dayanır ,suçlama ,yargılama, cezalandırma davranışları egemendir.
 

2.Tepkisel model: Eğitimde istenmeyen davranış  ve bir düzenleniş ya da davranışlarının sonucuna tepki olan sınıf yönetim modelidir. Sonuç tepki ilişkisi vardır. Müdahaleler bireye yönelik bir düzen sağlayıcı ödül ceza türü etkinlikleri içerir , sınıfta istenmeyen bir davranış ya da durumla karşılaşıldığında anında tepki gösterilir, amaç istenmeyen davranışın ya da durumu ortadan kaldırmaktır. Davranışın nedenlerini irdelemesi sonucuyla ilgilenir modele başvuran öğretmenlerin sınıf yönetim becerilerini çok yüksek olmadığı bilinmektedir. Modelin en zayıf yönü ise Keskin'in karşıt tepki doğurabilmesi çünkü istenmeyen davranışın daha şiddetlenmesine ya da sıklığının artmasına yol açabilen bir model türüdür.

3.Önlemsel model: Bu model genellikle planlamaya dayalıdır. Geleceği önceden öngörülü biçimde kestirmeye çalışma ve istenmeyen bütün davranışı ve sonucu önceden önlemeye yönelik bir modeldir. Bu model davranışın nedenlerini ortadan kaldımaya odaklanır ve o davranışları ortadan kaldırıcı önlemlere yönelir. Gruba yönelik etkinlikler içermektedir. istenmeyen davranışların ortaya çıkmasını önleyici bir düzenleyici ve işleyiş oluşturarak tepkileri azaltmak amaçları arasında önde gelir, Bu model sınıfı kültürel bir sosyalleşme süreci olarak ele alır.
 

4.Gelişimsel model: Bu model ,öğrencilerin çeşitli yönleri olan fiziksel yön, duygusal yön ve deneyimsel yönden gelişim düzeyleri dikkate alınır. öğretimsel ve yönetimsel tüm etkinliklerin yürütülmesinde öğrencilerin gelişim özelliklerine uygun düzenlemeleri yapmak esastır öğrencilerin sınıf kurallarını belirleme sürecinin gelişim özelliklerini uyum biçimine ortam hazırlanarak katılmaları sağlanır Her yaş döneminin kendine özgü özellikleri olduğuna dikkat çekilerek sınıf yönetimi davranışlarının da bu özelliklere uygun olarak değişmesi gereği vurgulanır. Örneğin 7 - 10 yaş döneminde öğretmenlere sınıf yönetimi ile ilgili çok iş düşer Çünkü öğrencileri nasıl öğrenci olunacağı öğrendikleri aşamadır lise yıllarında ise yönetim sorunları azalır.

5.Bütünsel model: Bütünse model türü ise ,sınıf yönetimindeki bütün modelleri bütünleştiren bir model türüdür. Sistem modeli olarak da bilinir. Sınıf yönetiminde yerine zamanında ve duruma göre bütün modeller yeri geldiğinde kullanılabilir.Bu model alanında önlemsel sınıf yönetimi modeline öncelik verilir. Bu model gruba olduğu kadar bireye de önem verir , istenilen davranışı ortaya çıkarmak amacıyla uygun ortam hazırlanır , bütün önlemlere rağmen yine sorunlu davranış ortaya çıkıyorsa tepkisel model kullanma davranışına başvurulur. 

Sevgiyle, bilgiyle kalın.....