Türkiyede İklim Elemanları ve İzoterm Haritaları. Coğrafya Kpss ve Ygs Hazırlık Konu Anlatımı

Türkiye'de İklim Elemanları:

 İklim Elemanları: sıcaklık, basınç, Rüzgar ,nem ve yağış şeklinde dizilir.

 Türkiye'de sıcaklık:
Türkiye'de sıcaklığın matematik ve özel konumu koşulları etkilemektedir.

İzoterm Haritaları

Aynı sıcaklığı sahip olan noktaları birleştiren eğrilerdir.

 İzotermleri haritaları iki şekilde çizilir.
1. Gerçek sıcaklığa göre çizilen haritalar bir yerin bulunduğu yükseltideki sıcaklığı belirlenerek çizilir. Enlem ,yükselti, denizellik ve karasallık sıcaklık dağılışını etkiler.

2.İndirgenmiş izoterm haritaları yukarıda sıcaklıklar deniz seviyesini indirgenmiştir.

Düşünelim:  İndirgenmiş izoterm haritalarında her yer deniz seviyesinde olarak kabul edildiği için yükselti ve dağların uzanış doğrultusu sıcaklığı etkilemez.

Türkiye'nin yıllık İndirgenmiş Sıcaklık Haritası

 

En yüksek sıcaklıklara enlem karasallık ve Güney yönlü sürü sıcak rüzgarlar etkisi ile Güneydoğu Anadolu'da rastlanır. Enlem, karasallık ve sibirya yüksek basıncı etkisiyle en düşük sıcaklıklar, Erzurum -Kars bölümündedir. Sıcaklıklar enlem etkisi ile güneyden kuzeye doğru azalır. Orta ve Doğu Karadeniz bölümlerinde sıcaklık Batı Karadeniz'de yüksektir. En yüksek sıcaklıklar ile en düşük sıcaklıklar arasındaki fark 8 santigrat dereceden fazladır.

Türkiye'nin Temmuz ayı indirgenmiş sıcaklık haritası:  

Sıcaklıklar genelde güneyden kuzeye doğru enlem etkisi ile azalır, en düşük sıcaklıklar enlem ve denizellik etkisiyle Karadeniz kıyılarındır. En yüksek sıcaklıklar enlem, karasallık ve sıcak rüzgarlar etkisiyle Güneydoğu Anadolu'dadır.  Aynı enlemde yer alan Karalar denizlerden sıcaktır. Haritalardaki en yüksek sıcaklıklar ile en düşük sıcaklıklar arasındaki fark 10 dereceden fazladır.

Türkiye'nin Ocak ayı indirgenmiş izoterm haritası: 

En sıcak yerleri enlem ve denizellik etkisiyle Akdeniz kıyılarıdır. Aynı enlem ye de yer alan denizler, karalardan sıcaktır en düşük sıcaklıklar enlem karasallık ve sibirya yüksek basınca etkisi ile Erzurum - Kars bölümündedir.

Türkiye'nin yıllık sıcaklık farkı haritası: 

Kıyılardan İç kesimlere gidildikçe sıcaklık farkı artar nemlilik etkisiyle en az sıcaklık farkı Karadeniz bölgesinde iken yükseltilmesi karasallık etkisi ile en fazla sıcaklık farkı Doğu Anadolu bölgesindedir.

Türkiye'de yıllık gerçek sıcaklık dağılışı: Haritada  gerçek sıcaklık değerlerini yükseltiden etkilemektedir. En yüksek sıcaklıklar Akdeniz Bölgesi'nin kıyı kesimi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin güneyinde görülür, iç kesimlerde batıdan doğuya doğru karasallık ve yükselti arttığı için sıcaklıklar düşer. Enlem etkisiyle güneyden kuzeye doğru sıcaklık azalır.

Aynı enlemdeki merkezlerde sıcaklıkları farklı olmasının nedenleri denizellik, karasallık ve yükseltilir.