Sınıf Kuralları , Belirlenmesi ve Uygulanması Nasıl Olmalıdır ?

                                                  SINIF KURALLARI

 Sınıf kuralları okul yöneticisinin ve öğretmenlerin öğrencilere dayattığı kurallar değildir. Her sınıfın yapısı dikkate alınarak geliştirilen genel açıklamalar. Sınıfta uygulanması gereken kuralların , öğretim dönemi başlarından önce geliştirilmeli , hangi kuralların uygulanacağı konusunda bir planlama yapılmalı ve kurallar sadece akademik konularla değil davranışlarla ilgili olmalıdır.
 

1.Planlama süreci: Okula başlamadan önce kuralları belirlemek sınıfta uygulamayı kolaylaştırır ; ancak öğretmenlerin dönem başlarından önce kuralları belirlerken aşağıda belirtilen noktaların öncelikle bilmelesi gerekmektedir.

-Okulda özellikle yasaklanan davranışlar 

-Okulda kurallara uymanın yaptırımları 

-Dersler sırasında izlenmesi gereken idari işlemler 

-Ders notlarının öğrenciye dağıtımı ,ödenmesi gereken paraların toplanması gibi yıla ya da dönemi başlama ile ilgili görevler.
 

2.Kural ve beklentileri belirleme süreci: öğretmenin öğrencilerinden ne beklediğini nedenleriyle birlikte açıklama sürecidir sınıfta geçerli olacak kuralları öğretmen kendisi tek başına belirleyebileceği gibi bunları öğrencilerle birlikte de oluşturabilir. Eğer öğretmen öğrencilerin henüz yeterli olgunluğa sahip olmadıklarını ve sınıf içi davranışlara yön veren kuralları Saptama konusunda söz sahibi olmalarının , etkin olmalarının mümkün olmadığına inanıyorsa, kuralları kendisi belirleyebilir.
Ancak şunu Unutmamak gerekir ki yaşları ne olursa olsun öğrenciler kendi davranışlarını etkileyecek olan kuralları belirleme sürecine ne kadar çok katılırsa , kuralları izlemeye de o kadar çok katılırlar. Sınıf kurallarının etkili olması aşağıda belirtilen özellikleri taşıma derecesi ile yakından ilişkilidir.

-Kurallar açık gözlenebilir davranışlar olarak ifade edilmeli.

-Davranışsal beklentileri açıkça ifade etmenin yanısıra mümkün olduğunca az sayıda kural geliştirilmelidir.

-Kuralları ve ilişkili davranışları tartışırken yalnızca olumsuz yanları değil , Olumlu yanları da vurgulanmalıdır.

-Kuralların ussal olmasına dikkat edilmelidir.

-Öğrenciler sınıf tarafından üzerinde anlaşmaya varılan kuralları anladıklarını ve kabul ettiklerini ifade etmelidir.

-Okul yönetimi ve aile desteği alınmalıdır.
 

3.Sınıf kurallarını öğretme süreci: Geliştirilen sınıf kurallarının etkili olabilmesi öğrencilerin bunları doğru biçimde kavramalarına ve uygun davranışları göstermelerine bağlıdır. Bu nedenle kuralların her şeyden önce ,okulun açıldığı ilk günlerde diğer konu alanlarının öğretildiği gibi öğretilmesi gereklidir. Diğer konu alanlardan öğretilmesinde olduğu gibi kuralların öğretilmesi  de , öğrencilerin seviyesine uygun olan çeşitli yöntem ve tekniklerden yararlanılmalıdır.

Kurallar 3 aşamadan öğretilir.

Birinci aşama: Söyleme 

İkinci aşama: Gösterme 

Üçüncü aşama: Kontrol ve yeniden gösterme.
 

4.Sınıf kurallarının uygulanması ve izlenmesi: Kuralların etkinliğini artırmak için kuralların tutarlı bir şekilde uygulanması ve izlenmesi gerekmektedir. Öğrencilerin kuralları yeterince öğrenmemesi , kuralların anlaşılmaması , kurallara uyulup uyulmadığının öğretmen tarafından değerlendirilmesi , öğretmenin tutarsız olması , ara tatiller gibi nedenler kuralların işlevsiz hale getirebilir. Kurallara uyma düzeyini artırmak için öğretmenlerin şu noktalara dikkat etmesi gerekmektedir.

-Tutarlı davranmak 

-Kuralları düzenli olarak hatırlatmak ve sık sık ihlal edilen kurallar üzerinde tartışmak.

-Kuralların sürekliliğini sağlamak.

-Kuralları periyodik olarak öğrencilerle birlikte değerlendirmek.

-Model olmak.

-Kurallara uyma pozitif tanımayı ve uyumsuzlukları da olumsuz etki gidermek için mantıksal sonuçları kullanmak.

Yukarıda belirtilen kurallara uyulması durumunda öğretmenin sını içi etkililiği ve sını kontrolü oldukça başarılı olacaktır.

Sınıf Yönetimini Etkileyen İç Nedenler Nelerdir ?

                      SINIF YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN İÇ ETKENLER

 Okul İçi Etkenler:  

1-Öğrenci nitelikleri: Davranış sorunları olan öğrenciler genellikle okulda başarılı olamayacağını inanan öğrencilerdir. Bu inanca sahip öğrenciler genellikle daha denemeye girişmeden vazgeçebilir. Okul başarıları ile kendilerini kabul ettirebileceklerine ve ilgi göreceklerine inanmazlar. Kaybeden olarak gördükleri kendilerini kabul ettirebilecekleri konusunda umutsuzdurlar.

Denemelerine rağmen başarısız olmaktan ise hiçbir şey yapmamanın, aptal olarak görünmektense sorun çıkaran biri olarak görünmenin daha iyi olacağını düşünürler . Verdikleri bu benlik iletileri benlik kavramı sorunu bir başka deyişle öğrenci Onuru ile ilgilidir.

Öğrenciler , onuruna saldırıldığında kendini korumak için her yola başvurabilirler öğretmenlerin , ellerinde olmadan çocukları istenmeyen davranışlara yönelttiği , özellikle öğrencilerin kendilerini yetersiz duyumsamalarından öğretmen davranışlarının etkisi olduğu bilinmektedir. Bir çocuğun kendisini aptal duyumsasın diye aptal demek , ne yapacağını söylemek yerine ne yapmaması gerektiğini tekrarlamak çocuğun , okulun ona göre bir yer olmadığını düşünmesinin , istenmeyen davranışlara yönelmesine yol açacaktır. Genellikle de okul kaçağı ,ilgisiz ,sınıfta sadece zaman dolduran , derste başka işlerle meşgul olan ya da arkadaşlarının dikkatini dağıtan biri olarak karşımıza çıkacaktır, bu tür öğrenciler.

2.Eğitim programı: Öğrencileri genellikle kendi gereksinimi ve beklentilerine uygun olmayan eğitsel amaçlarla ulaşmalarında önemli olduğuna inanmadıkları öğrenme güçlükleri çektikleri derslerde başarısız olur ve sıkılırlar. Çünkü öğrencilerin gelişim özelliklerini için , gereksinimlerine uygun olmayan bir eğitim programı , pratik yararlılığı az olan bir içerik öğrencileri de onlar için bir anlam taşımayan bilgileri öğrenme düşüncesini doğurur.
Okul dışında öğrenciler bilgilerin gerçek ortamda yaşayarak öğrenirler ve bu bilgileri yeni bir durumda uygulayabilirler ancak genellikle okulda öğrencilerden sembolik bir bilgiyi kullanmaları ve onun gerçek yaşamda uygulamaları beklenmektedir , böyle koşullar altında çocuklar uygun ilişkilendirmeyi kurmada başarısız olur ve karşılaştıkları sorunları   öğrendiklerini uygulayamazlar. Okulda öğretmenlerin yararlarını kavrayamadıklarında ise okulun gerçek yaşamla ilgisiz olduğunu ve öğretmenlerin , onlardan yapmalarını istedikleri şeyleri öğrenmek zorunda olmadıklarını düşünerek Sınıf arkadaşlarının öğrenmelerini de engelleyici davranışlar içerisine gireceklerdir.

3. Öğretim yöntemleri: ve öğretim materyalleri öğretim sürecinin sıkıcı duruma getiren ve sınıf ortamında istenmeyen davranışların ortaya çıkmasına neden olan en önemli etkenlerden biri de tekdüzelik bir öğretmenin yılların getirdiği alışkanlıklar Her gün aynı biçimde ders anlatması benzer sorular sorması öğrencinin sıkılmasına yol açacak istenmeyen davranışlar göstermelerine neden olacaktır Bu durum genellikle arkadaşları ile konuşmak yanındakileri rahatsız etme dışarıyı seyretmeye ilgisizlik ders dışı kitap okuma gibi sınıf ortamında istenmeyen davranışlar olarak ortaya çıkar.

4.Öğretmenlerin tutum ve davranışları: Öğretmen davranışları Öğrenci Davranışlarını belirleyen unsurlardan birisidir . Öğretmenlerin bazen Sınıflarını yönetme ve yönlendirme biçimleriyle de gereksiz yere istenmeyen davranışları yaratabilecekleri ortak bir yargıdır. Sınıfta istenmeyen davranışlara neden olan uygunsuz öğretmen davranışları sürekli olumsuz olması , baskıcı bir eğilim sürdürme ,olaylara aşırı tepki olması , toplu cezalandırma ,öğrencileri suçlama, açık bir eğitim hedefine sahip olmamak , öğrenilmiş konuları tekrarlama, öğretim sırasında uzun aralar verme, bazı öğrencilerle aşırı ilgilenme ,öğrencilerin yetenek düzeylerine uygun hareket etmeme olarak sıralanabilir.
Öğrenciler üzerinde aşırı denetim sağlama ,öğrencilere bağımsız olabilecekleri bir çevre sağlamama başarıyı kısıtlayan ve öz düşüncelerinin gelişimini engelleyici rekabete dayalı not sistemi kullanma da sınıfta istenmeyen davranışlar neden olur.
Hoşgörüsüz ,çok az özgürlük veren  ,sınıfta Sıkıcı bir hava yaratan öğretmen ,öğrencinin uygun davranışını güdüleme de yetersizdir. Bu tür öğretmenler, sık sık bağırarak ,öğrencilere  fiziksel olarak dokunarak kuralları zorla kabul ettirerek istenmeyen davranışa neden olabilir.

5. Sınıftaki diğer öğrenciler: Bireyler ,içinde bulundukları grubun yargı ölçütlerine uyuma eğilimindedirler. Grup içinde belli bir ölçütler oluşunca bireyler bu ölçütleri kendi geliştirdikleri doğrularının yerine koyarlar. Okuldaki yaşamın bir parçası olan sınıfının davranış biçimini akran baskısı biçimlendirir. Eğer çocuğun akran grubu Okulu bir eğlence olarak düşünüyorsa bu durum öğrencinin arkadaşlarına uyarak çalışmalarına daha az zaman ayırmasına neden olacaktır.
Çalışkan, dersini dinleyen bir öğrenci ders çalışmayı olumsuz olarak algılayan ve ders çalış onlarla alay eden bir gruba girerse belli bir süre sonra diğer öğrencilere uyarak ders çalışmayı bırakabilir. Bu durumun tam tersi de olabilir öğrencilerin istenmeyen davranışlar , yönlendirmelerin de ki bu durum bir öykünmeye neden olabilir öğrenciler bilgi eksikliği yada yeterince düşünmemek nedenleriyle arkadaşlarından gördüklerini yapmak , duyduklarını söylemek isterler.

Arkadaşlarının bu davranışları sonunda beğenilmek ,güç gösterme üstün olma biçiminde ödüllendirildiğini gören öğrenci , öykünmeye daha kolay yönelecektir. Bir arkadaşından ya da beğenilen birinden gelen bir övgü öğrencinin fikirlerini , çok değer vermediği başka birinden gelen örgüden daha destekleyici olacaktır.


6.Sınıfın kurallarının belirsizliği:  Kurallar ve sonuçları belirsiz olduğunda öğrencilerde sistemli keşfetme çabası artacaktır . Kurallar herkese aynı uygulanmayıp ,yansızlık sağlanmadığında öğretmenin ,kişisel üstünlüğünü ve otoritesini benimsetmeye hizmet ettiğinde , tekdüzelik Can sıkıntısı ,haksızlık ve gerilim yaratıldığında öğrencilerde kayıtsızlık yaratıp ,güdülenme düzeyini azaltarak, istenmeyen davranışlara neden olabilmektedir. Uygulama sırasında engelleme ve zorlamak hırçınlık ,direnme gibi olumsuz davranışları ortam hazırlar. Sonuç olarak katı kuralcılık anlayışı istenmeyen davranışları arttırmanın yanı sıra öğrencilerin kişilik gelişiminde olumsuz etkiler.

7. Sınıfın fiziksel özellikleri ve düzenlemeleri: Sınıfın estetik görünümü, öğrenci sayısı ,yerleşim , düzeni , temizliği , gürültü düzeyi  ,Isı ve ışık miktarı sınıftaki fiziksel ortamın öğeleri olarak sayılabilir.
Kalabalık sınıflarda düzeni korumak zordur ve sınıf yönetimi olumsuz yönde etkilenmektedir. Kalabalık sınıflar öğretmenin daha çok öğretmen ve öğretmen merkezli yönetim seçmesine yol açacağından öğrencilerin sıkılmasına dikkatlerinin dağılmasına  ,istenmeyen davranışlar göstermelerine neden olabileceğinden öğretmenin sınıfın fiziksel organizasyonları ile ilgili daha çok çalışmalar yapmasını gerektirecektir.
Sınıfın görünümü sıcak ya da soğuk olması gereğinden az ya da çok aydınlatma öğrenci psikolojik açıdan etkilemesi bakımından önemlidir. Havasız , kirli , loş ortamlar öğrencilerin dikkatini dağıtmaktadır. Gürültülü sınıflarda diğer öğrencilerin de istenmeyen davranışlara yönelmelerini kolaylaştıracaktır.

Bilgiyle kalın...