Türkiyenin İklimini ve Bitki Örtüsünü Etkileyen Etmenler Nelerdir? Coğrafya Kpss ve Ysg Hazırlık ders Notları

Türkiye'nin İklimi ve Bitki Örtüsü

 Tanımı ve örnekler: iklim, geniş alanlarda görülen ve uzun yıllar değişmeyen ortalama atmosfer olaylarıdır.

Makroklima: Geniş alanlarda görülen büyük iklim tipleridir.

Mikroklima: Çevresine göre özel konumu nedeniyle farklı iklim özellikleri gösteren alanlara denir. 

Mesela; İzmir'de fön rüzgarlarının etkisiyle, Iğdır'da yer şekillerinin etkisi ile Malatya'da yer şekillerinin etkisi ile mikroklima özellikleri görülür.

İklim : Bitki, örtüsü ,tarım ürünleri, hayvancılık faaliyetleri, nüfus yerleşme, turizm faaliyetleri, kayaçların çözülmesi şekli (kimyasal ve fiziksel) , toprak tipleri ,akarsu rejimleri, insan karakterlerini önemli ölçüde etkiler.

Türkiye iklimini etkileyen etmenler:

A. Matematik konumu:

1. Orta kuşakta yer alır bu nedenle ülkemizde yıl içinde dört mevsim yaşanır.
2. Akdeniz iklimi kuşağındadır Bu nedenle ülkemizin büyük bir bölümünde yazlar kurak geçer.
3. Batı Rüzgarları kuşağındadır Bu sebeple ülkemizde hakim rüzgar yönü daha çok batıdır.
4. Kuzey sektörlü rüzgarlar soğuk Güney sektörünü rüzgarlar sıcaktır

5. Dağların Güney yamaçları güneşe dönük olduğu için (bakı) daha sıcaktır.

6. Güneyden kuzeye doğru sıcaklık azalır.

7. En sıcak dönem temmuz - ağustos en soğuk dönem Ocak – Şubat’tır.

B. Özel konum:

1. Çevresindeki denizlerin etkisi: Kıyı kesimlerinde nem fazla olduğu için yağış fazla bitki örtüsü Gür sıcaklık farklılıkları azdır ve kayaçlarda daha çok kimyasal çözülmeler görülür.
 

2. Yer şekillerinin etkisi: Türkiye'de yüzey şekillerinin konumu, yükseltİ ve Bakı durumu iklim çeşitliliğinin fazla olmasını sağlar.

Düşünelim: Ülkemizde aynı anda dört mevsim koşullarının yaşanmasının nedeni yüzey şekillerinin çeşitli olmasıdır.

Ülkemiz ortalama yükseltisi (1132 metre ) fazla olan bir ülkedir. Yükseltinin fazla olmasına bağlı olarak şunlar ortaya çıkmıştır.

• Sıcaklık düşmekte
• Kış mevsimi uzamakta
• Kışın kar yağışları ve don olayları artmakta
• Karın yerde kalma süresi uzamaktadır.

Ülkemizde yükselti batıdan doğuya doğru artar Dağlar Karadeniz ve Akdeniz'de kıyıya paralel uzanır Bu sebepten dolayı bu alanlarda yamaç yağışları artar ancak yağışlı hava İç kesimlere giremez Ege'de ise Dağlar kıyıya dik uzandığı için yamaç yağışları azalmaktadır ancak Nemli hava işçilere daha fazla sokulabilmektedir.
 

3. Çevresindeki karaların etkisi: Kışın Doğu  Avrupa ile Sibirya'dan gelen soğuk hava kütleleri, yazın ise Kuzey Afrika Arabistan ve Basra Körfezi'nden gelen Sıcak ve kuru hava kütleleri ülkemizi etkiler.

Düşünelim: Ülkemizde iklimi etkileyen en önemli etken özel konum koşullarıdır. ülkemizin özel konumu koşullarına bağlı olarak, iklim çeşitliliği oldukça fazladır. iklim çeşitliliğine bağlı olarak da bitki örtüsü tarım ürünü ve toprak çeşitliliği de fazladır.