Mondrostan Sonra Anadolu'da Yapılan Diğer Bölgesel Kongreler. Kpss Hazırlık İnkılap Notu

Anadolu'da Yapılan Diğer Kongreler 

Balıkesir kongresi 23 30 Temmuz 1919

Batı Anadolu'da yapılmıştır. Yunan işgalleri ve bölgedeki Rum iddialarına karşı bölge halkını örgütlenmek amacıyla toplanmıştır. Bölgesel bir kongredir.

Maddeleri :

Yunan ordusunun hareketlerine karşı seferberlik devam edecektir.  

Herkes Yunan ordusuna karşı silah altına alınmakla yükümlüdür.

Direnişi bir elde yürütebilmek için merkezi bir heyet kurulacaktır.

Saltanata bağlılık sağlanacaktır.

Düşünelim Bu durum Ulusal Egemenlik anlayışına ters düşmektedir.

Nazilli kongresi ağustos eylül tarihlerinde 1919 da toplanmıştır:

Toplandığı yer batı Anadolu'dur ,toplanma amacı Yunan işgalleri ve bölgedeki rum iddialarına karşı bölge halkını örgütlemektir. Bölgesel bir kongredir.

Nazilli Kongresi'nin amacı Yunan işgal ve baskılarına karşı mücadele edilecektir.

 Alaşehir Kongresi'nin kararları kabul edilecektir.

Alaşehir Kongresi 15 25 ağustos 1919:

Batı Anadolu'da toplanmıştır.

Yunan işgalleri ve bölgedeki iddialarına karşı bölge halkını örgütlemek amaçlıdır.

Bölgesel bir kongredir.

Alaşehir Kongresi'nin önemi: Yunan ordusuna karşı direniş işgaller sonra erene kadar sürecektir.

Yunan ordusuna karşı askere alma işlemleri hızlandırılacaktır.

Yunan ordusunun müslüman halka karşı yapmış olduğu işkence ve katliamlar nedeniyle gerekirse Yunanlılara karşı itilaf Devletlerinden yardım istenecektir.

Düşünelim Bu durum tam bağımsızlık anlayışını ters düşer.

Edirne Kongresi Temmuz 1919 Mayıs 1920 Trakya'da toplanmıştır:

Yunan işgalleri ve bölgedeki rum iddialarına karşı bölgesel toplanmış olan bir kongredir. Maddeleri bölgedeki asayiş korunacaktır.

Bölge topraklarını işgale uğramasını önlemek için silahlı birlikler kurulacaktır.

Doğu Trakya'nın Yunanistan'a verilmesine karşı çıkılacak gerektiğinde Topraklar silahla savrulacaktır.

Pozantı Kongresi 5 Ağustos 1920 Adana'da toplanmış olan bölgesel bir kongredir.  Fırat bölgedeki Fransız işgallerine karşı halkı örgütlemek amacındadır.

Maddeleri Mustafa Kemal'in de katıldığı toplantıda Kuvayi Milliye Birlikleri'nin silah ve cephane bakımından güçlendirilmesine karar verilmiştir.

Pozantı'nın Adana vilayetinin merkezi haline getirilmesine karar verilmiştir.

Vali ve Mülki amirlerin seçimle belirlenmesi kararı alınmıştır.

Erzurum Kongresi Maddeleri, Özellikleri ve Önemi . İnkılap Tarihi Kpss Hazırlık Ders Notu

Erzurum Kongresi 23 Temmuz 7 Ağustos

Erzurum Kongresi 23 temmuz 7 ağustos tarihleri arasında Doğu Anadolu'daki Ermeni ve Doğu Karadeniz'deki son faaliyetlerine karşı bölgeyi örgütlemek amacıyla toplanmıştır .

Bu kongreyi toplayan gruplar; Trabzon muhafaza-i hukuk-u ile şark vilayetleri müdafaa-i hukuk cemiyetleridir.

Kongrenin toplanmasına etkili olan fikir ve düşünceler, bağımsızlık ve ulusçuluk fikirleridir.

Hatırlatalım: Mustafa Kemal Amasya Genelgesi'nin yayınlanmasının dan sonra Erzurum Kongresi'ne katılmak üzere Sivas üzerinden Erzurum'a gitmiştir buradaki çalışmaları sırasında 8 - 9 Temmuz gecesi İstanbul hükümeti ile yapmış olduğu telgraf görüşmelerinin sonucunda
kendisinin görevinden alındı haberi iletildi. Bunun üzerine Mustafa Kemal'in askerlik mesleğinden ayrıldığını ve görevinden istifa ettiğini bildirmiş ve bu haberi İstanbul hükümetinden önce bütün vekilleri ve komutanlara duyurmuştur ancak bölgedeki on beşinci Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa kendisinin ve birliklerinin emrinde olduğunu bildirerek Mustafa Kemal'e büyük bir destek vermiştir.
Mustafa Kemal ve Rauf Bey'in kongreye katılabilmesi için Kazım Karabekir ve Cevdet Bey delikten çekilmişler Böylelikle kongrede yaşanan delege sorunu giderilmiştir.

Erzurum Kongresi'nde alınan kararlar ve bu kararların önemleri
1. Ulusal sınırlar içinde Vatan bir bütündür asla parçalanamaz.

 Erzurum Kongresi'nin bu maddesi Misakı millide de yer alacaktır ilk defa ulusal sınırlardan söz edilmiştir Türk

vatanının Bölünmez bir bütün olduğu ilan edilerek ulusal bir karar alınmıştır.

2. yabancı işgal ve müdahalesine Osmanlı Devleti'nin dağılması halinde ulus birleşerek karşı koyacaktır.

Bölgesel bağımsızlık hareketlerine karşı çıkmıştır bağımsızlığın Birlik içinde gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır.

3. Osmanlı Hükümeti Vatan bağımsızlığını sağlayan Aslı ve koruyamazsak geçici bir hükümet kurulacaktır.

Bu hükümet Ulusal Kongre tarafından seçilecektir kongre toplanmış değil ise bunu seçilmiş temsilciler kurulu yapacaktır.
ilk defa geçici bir hükümetin kurulmasından söz edilmiştir tek kurtuluş çaresi nin İstanbul hükümeti olmadığı vurgulanmıştır Anadolu'da ulusal bir devletin yürütme gücü olan ulusal bir hükümet kurma konusundaki niyet ve inanç ortaya konulmuştur.

4.Manda ve himaye asla kabul edilemez manda ve himaye fikri ilk defa Erzurum kongresinde reddedilmiştir.

Herhangi bir devletin himayesinin kabul edilemeyeceği ve Türk ulusunun koşulsuz bağımsızlık amacında olduğu vurgulanmıştır.

5. Ulusal güçleri etkili ulusal iradeyi Egemen kılmak temel ilkedir.

Amasya Genelgesi'nin 3 üncü maddesinin destekleyen bir maddedir ulusal güçlerin yani Kuvayi Milliye güçlerinin güçlendirilerek bağımsızlığın sağlanacağı ardından da halk egemenliğine dayalı bir yönetimin kurulacağı belirtilmiştir.

6.Azınlıklara siyasi ve sosyal dengeyi bozacak ayrıcalıklar verilemez ancak Osmanlı yasalarıyla ülkemizdeki azınlıklara verilen mal Can ve namus güvenliğine tamamen saygılı kalınacaktır.

Hazırlıklara verilecek hakların sınırları belirlenmiş azınlık ayrıcalıklarına karşı çıkılmıştır.

7. Mebuslar Meclisi'nin derhal toplanmasına ve hükümetin yaptığı işlerin ulusça kontrolünü çalışılacaktır.

Bu karar Ulus iradesine önem verildiğini göstermektedir mebuslar Meclisi'nin açılması istenmiş ve İstanbul hükümetinin faaliyetlerinin denetim altına alınması amaçlanmıştır.

8. Ulusal bağımsızlığımıza Saygılı ve ülkemizi ele geçirme amacı taşımayan herhangi bir devletin çekinik ve sanayi ve ekonomik yardımı kabul edilebilir.

Erzurum kongresinde yalnızca iç politika ilgilendiren ilçeler değil bazı dış politika ilkeleri de belirlenerek ilan edilmiştir Bu da Erzurum Kongresi'nin meclis gibi hareket ettiğini göstermektedir hiçbir şekilde bağımsızlıktan ödün verilmeyeceği vurgulanmıştır.

Erzurum Kongresi'nin özellikleri

Kongreye Doğu illerinden gelen 53 delege katılmıştır.  Diyarbakır Elazığ üyeleri engellemeler sonucu Samsun üyesi ile çeşitli nedenlerden dolayı kongreye katılmamıştır.  doğudaki ulusal cemiyetler Doğu Anadolu müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilmiştir kongre aldığı kararların uygulanması amacıyla 9 kişilik bir tek temsilciler kurulu oluşturmuş başkanlığına da Mustafa Kemal Paşa'yı geçirmiştir.

Erzurum Kongresi'nin önemi

Kongre milli mücadelenin özü olan temel ilkeleri saptamıştır.
kendisinden sonra toplanan Sivas Kongresi'nin ve Mebusan Meclisi'nin de kabul edilen Misakı Milli kararlarının temelinin Bu kongre kararları oluşturmuştur Mondros Ateşkes Antlaşması ilk kez bir kongre tarafından reddedilmiştir Erzurum Kongresi Batı Anadolu'daki direnişi de cesaretlendirerek olumlu yönde etkilemiştir.

Kurtuluş Savaşı'nın Örgütlenme Dönemi ,Mustafa Kemalin Samsuna Çıkışı ve Havza Genelgesi. İnkılap Tarihi Kpss Hazırlık Notu

Kurtuluş Savaşı'nın Örgütlenme Dönemi 

Bu örgütlenmeye başlamasının nedeni Mondros Ateşkes Anlaşması'nın imzalanmış ve yurdun parçalanmaya başlangıç ve işgallere uğramış olmasıdır.  Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919 ile 23 Nisan 1923 dönemleri arasında yapmış olduğu liderlik ile örgütlenme yaparak, Kazım Karabekir , Ali Fuat Paşa gibi üst düzey komutanlarla birlikte bağımsızlık ve ulusçuluk mücadelesi vermiştir.

Mustafa Kemal'in Samsun'a gelişi 19 Mayıs 1919

 Mustafa Kemal'in Samsun'a gönderilmesinin nedenleri şunlardır.

Görev Bölgesi'ndeki iç huzuru sağlamak

Silah ve cephaneyi toplamak

Vatandaşlara Silahı dağıtılmasını engellemek

Bunu yapan kuruluşları ortadan kaldırmak.

Görev bölgesi içerisinde değişik yerlerde bir takım Şuraların,  yani küçük kurulların danışma meclisleri kurulduğu bunların asker topladıkları ve gayri resmi olarak da ordunun bunları kurulduğu belirtilerek bu Şuraların faaliyetlerinin önlenmesini veya lağvedilmesini sağlamak.

Mustafa Kemal'in Samsun'daki çalışmaları Mustafa Kemal'in bölgede yaptığı araştırmalardan sonra 22 Mayıs 1919 da İstanbul hükümetine bir rapor göndermiştir.

 Samsun raporuna göre

Samsun Bölgesi'nin durumları siyasi emellerinden vazgeçerlerse asayiş kendiliğinden düzelir . Türklüğün yabancı mandasına ve kontrolüne tahammülü yoktur .

Yunanlıların İzmir'de hakları yoktur .

İzmir ve Aydın işgalleri olduğu ve halkı derinden yaralamıştır.

Düşünelim: Bu rapor Mustafa Kemal'in resmi görevinin dışına çıkacağını gösteren bir rapordur.

Havza Genelgesi 28 Mayıs 1919

Mustafa Kemal 28 Mayıs 1919 da Mülki ve askeri amirlere gönderdiği bir genelgeyle
İşgaller büyük ve coşkulu mitinglerle protesto edilmelidir. Böylece işgallere karşı ulusal bilinç oluşturmak istenmiştir. Bu mitingler sırasında düzen korunmalı Hristiyan halka karşı bir saldırıya ya da düşmanlık gösterimemesine yada benzer davranışlardan sakınılmalıdır. itilaf devletlerinin işgallerini haklı göstermelerini ve Mondros 7’ nci maddesinin uygulanmasına önüne geçilmek istemiştir.

Büyük devletlerin temsilcilerine ve İstanbul hükümetine uyarı telgrafları çekilmelidir.

 Böylece resmi makamlara da işgallere karşı çıkıldı gösterilmek istenmiştir.

Havza Genelgesi'nin sonuçları Anadolu'nun birçok yerinde işgalleri ve işgalcileri protesto eden mitingler düzenlenmiştir.

Düşünelim: Bu durum Havza Genelgesi'nin etkili olduğunu gösterir.

Dikkat: Havza Genelgesi Mustafa Kemal'in görevi dışında çıkarak yayımladığı bir belgedir. Mustafa Kemal 8 haziran 1919 da İngilizlerin başkasıyla İstanbul hükümeti tarafından geri çağrılmış ancak Mustafa Kemal henüz görevini içermediği gerekçesiyle ve çeşitli bahaneler ileri sürerek çağrıyı duymamıştır.

Milli Varlığa Düşman Cemiyetler. Türklerin Kurduğu Zararlı Cemiyetler ve Azınlıkların Kurduğu Cemiyetler ve Özellikleri. Kpss - Ygs Hazırlık Notu

Milli Varlığa Düşman Cemiyetler

Teali  İslam Cemiyeti:  Milli Mücadele'ye karşı çıkan bu cemiyet vatanın kurtuluşunu Hilafet ve saltanatın güçlendirilmesinde görmüştür.

Kürt teali Cemiyeti : Amacı Wilson ilkelerine dayanarak İngilizlerin himayesinde Erzurum ,Diyarbakır, Van, Bitlis, Harput illerini kapsayan bölgede bir Kürt devleti kurmaktır.

Sulh ve selameti Osmaniye Fırkası:  Damat Ferit Paşa hükümeti destekleyen bu fırka Kurtuluş'un padişahın ve halifenin emirlerine uyarak sağlanacağını savunmuştur.

İngiliz muhipleri Cemiyeti:  İngiliz mandasını fikrini savunmuşlardır.

Wilson prensipleri Cemiyeti:  Bu cemiyet kurtuluşu Amerika himaye veya mandasında aramıştır.

Hürriyet ve itilaf Fırkası : 1911 de İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne karşı kurulan bu Fırka Milli Mücadele hareketine şiddetle tepki göstermiştir.

Milli varlığa düşman cemiyetlerin özellikleri:

 Milli Mücadele karşıdırlar itilaf devletlerinin işgallerine karşıdılar.

 Kurtuluş şu Mustafa Kemal ve arkadaşlarının Anadolu'da başlatmış olduğu mücadelede değil , İstanbul Hükümeti'nin politikalarında aramaktadırlar.

Manda ve himaye fikrini savunmuşlardır.

Azınlıkların kurmuş olduğu cemiyetler:

Rum azınlığın kurduğu cemiyetler

Mavi Mira cemiyeti

Etniki eterya Cemiyeti

Pontus Rum Cemiyeti

Kordos Cemiyeti

Bunların amaçları eski Bizans İmparatorluğu'nu yeniden canlandırmak Yunan ordusuna yardımcı olmak Karadeniz'de eski Pontus Rum Devleti'ni yeniden kurmak.

Ermeni azınlığın kurduğu cemiyetler:

Hınçak ve Taşnak cemiyetleri

Amaçları Wilson ilkelerinden yararlanarak Çukurova, Erzurum ,Bitlis, Van, Elazığ ,Diyarbakır dolaylarında bir Ermeni Devleti kurmaktır.

Yahudi azınlığın kurduğu cemiyetler:

Musevi alyans Cemiyeti

Makabi Cemiyeti

Amaçları Osmanlı ülkesindeki ayrıcalıklarını arttırmak Filistin'de bağımsız devlet kurmak