Temel İşlevlerine Göre Rehberlik Türleri

                           TEMEL İŞLEVLERİNE GÖRE REHBERLİK

Rehberliğin temel işlevlerini neler olduğu konusunda uzmanlar tam olarak bir anlaşma sağlayabilmiş değildir.
Birçok uzmanın görüşüne göre rehberliğin temel işlevlerinin şunlar olduğunu söyleyebiliriz.

• Uyum sağlayıcılık
• Yönelticilik
• Ayarlayıcılı
• Geliştiricik
• Önleyicilik
• Tamamlayıcılık
• Çarebuluculuk ( iyileştiricilik)

1.Uuyum sağlayıcı rehberlik: Öğrencilerin yeni ortamlara uyum sağlamalarını kolaylaştırıcı rehberlik hizmetlerini uyum sağlayıcı rehberlik hizmetleri denir.
Uyum sağlayıcı rehberlik hizmetleri öğrencilerde görülebilecek uyum bozukluklarına karşı gerekli önlemleri almaktadır ve yaşanan uyum problemlerinin çözümüne de katkı sağlamaktadır.

2.Yönetici rehberlik: Bireyin başarılı ve mutlu olmasında kişisel niteliklerine uygun alan test okul ve meslek seçmesinin rolü son derece önemlidir.
Bu amaç doğrultusunda birey yardımcı olabilmek için yönetici rehberlik hizmetlerinin verilmesi önemlidir.
Böylece birey kendi ilgi ve yeteneklerine uygun bir alana yönelebilir ve o alanda başarılı olup kendi gizil potansiyelini harekete geçirerek daha mutlu bir hayat sürebilir. Bu nedenle de yöneltmede yerleştirmek hizmetinin temel işlevi önleyecektir.

3.Ayarlayıcı rehberlik: Eğitim planlama amacılarına ve program yapımcılarına yol göstererek onların rehberlik hizmetleri ile edinilen bilgilere göz önüne alıp yeni programlar yapmalarına yardımcı olmaktır.
Çağdaş Eğitim anlayışı öğrencilerin eğitimlerinde bireysel farklılıklara ve çevre şartlarına öncelik verilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Okul rehberlik servisleri de öğrencilerin özelliklerini ilgilerini yeteneklerini problemlerini hayattaki beklentilerini belirleyerek daha sonra ortaya çıkabilecek sorunlara karşı önlemler almaya çalışır.
Böylece Çağdaş o okul rehberlik programlarının geliştirilmesi de olanaklı olur.
çağımızda yaşanan hızlı değişmeler ve gelişmeler eğitimin planlamasında müfredat programlarının ve rehberlik programlarının hazırlanmasında ve geliştirilmesinde rehberliğin ayarlayıcı işlevinin önemini arttırmıştır.

4.Geliştirici rehberlik: Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin akademik başarıyı arttırma veya meslek seçimi gibi sorunlarla sınırlandırılmasına ve bunalım durumuna düzeltici çare bulucu yardımlar sağlamaya ağırlık vermesi ne bir tepki olarak gelişimsel rehberlik yaklaşımı ortaya çıkmıştır.
Gelişimsel rehberlik yaklaşımının açığa çıkmasından insancıl kuramın etkisi vardır ve gelişimsel rehberliğin temel işlevi geliştirecektir. Rehberliğin geliştirici işlevinde bireyin tüm
yönlerin ile en iyi şekilde gelişmesine yönelik ortamlar sağlamak hedeflenmiştir. Yani bireyin her gelişim basamağının en iyi geçmesi hedeflenir.
Gelişimsel rehberlik bireyi sürekli gelişim halinde olduğunu savunur. Bir gelişim basamağını başarı ile geçirenlerin daha sonraki gelişim basamağındaki görevlerini daha iyi başaracağını ileri sürer.

Gelişimsel rehberlik anlayışına göre rehberlik hizmetlerinde öğretmenler alt düzeydeki ihtiyaçların karşılanması öğrenciye potansiyellerini ortaya koyması ve kendilerini gerçekleştirmesi yolunda ilerlemesi için uygun ortam yaratmaya çalışmalıdırlar.

5. Önleyici rehberlik :  Rehberlik hizmetleri olumlu değişimleri amaçlar ancak rehberlik hizmetleri olumsuzlukların ortaya çıkmasını önleyici bir işleve sahip olmalıdır.
Örneğin disiplin sorunlarının önlenmesi eğitim öğretim hizmetlerinin daha verimli bir şekilde yürütülmesi gibi hizmetlerinde rehberliğin kapsamı dahilinde olduğu söylenebilir.
Unutulmamalıdır ki olumsuzlukların ortaya çıkmadan önce önlenmesi ortaya çıktıktan sonra giderilmesinden daha ekonomik ve daha kolaydır. Rehberliğin önleyici işlevi de bu amaca yönelik bir yardım sunmaktır.
Rehberlik hizmetleri kapsamında verilen eğitimlerin çoğunlukla temel işlevi önleyecektir.

6. Tamamlayıcı rehberlik: Rehberliğin bir deyişle Bir de öğretim etkinliklerini tamamlayıcı etkinlikleri tasarlaması ve bu etkinlikleri uygulamasıdır.
Örgün eğitim kurumlarında gerçekleştirilen öğretim etkinlikleri rehberlik hizmetleri ile birlikte sürdürüldüğünde eğitimde istenilen kaliteye ve verimliliği ulaşılabilmesi daha kolay olmaktadır. Bu yüzden öğretimi planlayan yürüten ve değerlendiren görevliler olarak öğretmenlerin rehberlik konusunda bilgilendirilmelerini ve rehberlikte faydalanmalarını sağlamak gerekir.

7. Çare bulucu ( iyileştirici ) : Bu rehberlik türü rehberlik hizmetlerinde , var olan sorunu ortadan kaldırmayı amaçlayan bir işleve sahiptir. Bundan amaç sorunların çözülmesini sağlamaktır.
Örneğin utangaçlık sorunu olan bir kişi bulunuz sorunu çözmesine yardımcı olmaya da öfkesini kontrol edemeyen bir kişi öfkesini kontrol edebilmesi için verilen yardımlar bu kapsamda eline alınabilir.

Başlıca Rehberlik Türleri Nelerdir ?

                                Başlıca Rehberlik Türleri:

Rehberlik çalışmaları ilk kez 1908 de Persons’un ilk mesleki rehberlik bürosu açmasıyla Amerika'da başlamıştır.
Yani rehberliği olan ihtiyaç öncelikle mesleki rehberlik alanında başlamıştır.
Ancak daha sonra birçok farklı alanda rehberlik ihtiyaç olduğunu fark edilmiştir.
Böylece zaman içinde rehberlik hizmetleri birçok alanda farklı amaç ve şekillerde verilmeye başlanmıştır.
Hizmet alanlarına göre rehberlik hizmet alanlarına göre rehberlik şu başlıklar altında gruplayabiliriz:

• Eğitim alanında rehberlik
• Sağlık alanında rehberlik
• Sosyal yardım alanında rehberlik
• Endüstri alanında rehberlik
• Spor alanında rehberlik
• Adalet alanında rehberlik.

1.Eğitim alanında rehberlik: Rehberlik hizmetlerine en fazla eğitim alanında ihtiyaç duyulmuştur. Bireylerin kendi yetenekleri ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda en iyi şekilde yetişmesi ve çevrelerini sağlıklı bir şekilde uyum sağlaması için yürütülen rehberlik hizmetleri artık eğitimin ayrılmaz bir parçası olmuştur.
Eğitim alanındaki rehberlik hizmetleri ile okulda sunular rehberlik hizmetleri ifade edilmektedir.

2.Sağlık alanında rehberlik: Sağlık kurumlarında koruyucu ruh sağlığı hizmeti olarak rehberlik etkinliklerinin programı olarak yürütülmesi gerektiği giderek ve yaygınlaşan bir düşüncedir. Bu nedenle sağlık kurumlarında da psikolojik danışmanlar istihdam edilmektedir.

3.Sosyal yardım alanında rehberlik : Sosyal yardım alanında hizmet sunan kurumların işlevleri arasında rehberlik hizmetlerinin önemli bir yeri vardır.
Ülkemizdeki bu tür kurumlar sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu ,Kızılay Derneği Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Kurumu gibi kuruluşlardır.

4.Endüstri alanında rehberlik: Son yıllarda endüstri alanındaki sanayi kuruluşları İşçi Sendikaları İş ve İşçi Bulma Kurumu gibi kurumlarda da rehberlik hizmetlerine yer verilmeye başlanmıştır. Özellikle insan kaynaklarında Her geçen yıl psikolojik danışmanlara duyulan ihtiyaç artmaktadır.

5.Spor alanında rehberlik: Sporcuların psikolojik ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik olarak bu alanda da psikolojik danışmanlara İhtiyaç duyulmaktadır ve spor alanlarında psikolojik danışmanlar istihdam edilmeye başlanmıştır.

6.Adalet alanında rehberlik: Adalet alanında özellikle Çocuk ve Aile mahkemelerinde psikolojik danışmanlar görev yapmaktadır.

Rehberlik Türleri Nelerdir? (Bireysel ve Grup rehberliği)

Rehberlik Türleri Nelerdir?

-Birey sayısına göre rehberlik

-Hizmet alanlarına göre rehberlik 

-Temel işlevlerine göre rehberlik 

-Eğitim kademelerine göre rehberlik 

-Problem alanlarına göre rehberlik

Birey sayısına göre rehberlik :

1-)Bireysel rehberlik: Bireysel rehberlik, rehberlik ya da psikolojik danışma hizmetlerinin bir seferde yalnızca bir kişiye yapılmasıdır. Bireysel rehberliğin en önemli yönü bireyi derinlemesine inceleme fırsatı sunmasıdır. Öğrenciler genellikle özel sorunlarını paylaşmak için geldiklerinde psikolojik danışman onlarla bireysel olarak görüşür onlara yardımcı olmaya çalışır.
Bu rehberlik türünde danışan tek başına olduğu için her şeyi açıkça söyleyebilmekte ve problemlerini karşıya yansıtabilmektedir.

2-)Grup rehberliği:  Grup rehberliği, rehberlik eden psikolojik danışma hizmetlerinin bir seferde yalnızca bir grup bireye yapılmasına denir. Rehberlik temelde bireysel yapılmak durumundadır. Bu nedenle grup rehberliği de bireysel rehberliğe giden ve bireysel rehberliğe olanak veren bir özellik taşır. Bazı dezavantajları da vardır. Alanda yeterince yetişmiş eleman olmaması gibi nedenlerle günümüzde işlevsel biçimde kullanma imkanı bulunamamaktadır. Grup rehberliğinin birkaç avantajı şu şekilde sıralanabilir.
a. Ekonomiktir; Çünkü daha kısa sürede daha fazla kişiye ulaşma hizmet verme şansı sunar.

b. Bireyler benzer sorunlara sahip kişilerle olduklarında bu sorunu yalnızca kendilerinin yaşamadığını fark eder ve bu bireylerde rahatlama sağlar.

c.Diğerlerinin sorunlarını nasıl çözdüklerini görme fırsatını yakalarlar bu durumda da daha fazla çözüm yolları görebilmektedirler.

d.Bir gruba ait olma başkaları tarafından kabul edilip, benimsenme duygusu yaşama fırsatı verir.

Sevgi kalın ....