Anadolu Türk Tarihi İlk Türk Beylikleri, Selçuklular ve II. Beylikler Dönemi

TÜRKİYE TARİHİ

Türkiye Tarihi şu aşamalardan oluşur

1- İlk Türk beylikleri

2 -Türkiye Selçuklu Devleti

3- İkinci Türk Beylikleri

4- Osmanlı Devleti

5- Türkiye Cumhuriyeti

Anadolu'ya yapılan ilk Türk akınları şunlardır:

1- İslamiyetten önce keşif amaçlı yapılan akınlar

İskitlerin akınları

Hun akınları (Kavimler Göçü öncesi)

Sibirlerin akınları

 İslamiyeti kabul ettikten sonra Türklerin Anadolu'ya yapmış oldukları yerleşme amaçlı akınlar

Çağrı Bey'in keşif akınları 1016 - 1021

Pasinler Savaşı 1048

Tuğrul Bey'in Doğu Anadolu Bağdat seferi 1055

Alparslan'ın Kafkas - Doğu Anadolu seferi 1064

Malazgirt Savaşı 1071

İLK TÜRK BEYLİKLERİ

Saltuklular : Erzurum ve çevresinde kurulmuştur.  

Anadolu'da ilk Türk devletidir 1072 de kuruldu.

Haçlılara ve gürcülere karşı savaşmışlardır.

Saltuklulardan günümüze kalan mimari eserler şu şekildedir.

Kale Camii

Tepsi minare

Ulu Camii

Üç Kümbetler

Mama Hatun Türbesi

Mengücekliler : Erzincan ,Kemah ,Divriği, Şebinkarahisar çevresinde kurulmuştur.

Gürcüler ve Rumlara karşı savaşmışlardır.

Divriğide darüşşifa ile birlikte külliye olarak yaptırılan Ulu Camii Dönemin en önemli eseridir.

Danişmentliler:  Sivas ,Tokat ,Niksar, Amasya ,Kayseri çevresinde kurulmuştur.

Haçlılara karşı mücadele etmişlerdir.

 Anadolu'nun ilk medresesi bu dönemde inşa ettirilmiştir.( Yağıbasan Medresesi )

Dönemin önemli Destanı Danişmendname’dir.

 Kayseri Ulu Cami ve Emir Gazi Kümbeti dönemin önemli eserlerindendir.

Çaka Beyliği : İzmir ve çevresinde kurulmuştur .

İlk Türk denizci Beyliği’dir.

Artuklular:  Hasankeyf , Diyarbakır, Harput, Mardin, Batman çevresinde kurulmuş.

Bu döneme ait önemli eserler şunlardır:

Malabadi Köprüsü

Hatuniye Medresesi

Ulu Cami

Muzafferiye  Medresesi

Semanin  Medresesi

Şehidiye Medresesi

Hüsamiye Medresesi

İlk Türk Beyliklerinin Genel Özellikleri:

 Malazgirt savaşından sonra kuruldular.

 Anadolu'da Türkiye tarihinin başlatıcısı oldular.

 Anadolu'yu Haçlı Ermeni ve Gürcü saldırılarına karşı kurudular.

 Anadolu Selçuklu Devleti tarafından yıkıldılar.

Bilgilendirme:  Anadolu'nun Türkleşmesinde etkili olan savaşların şu şekilde sıralayabiliriz

• Pasinler Savaşı 1048 Büyük Selçuklularla  Bizanslılar arasında yapıldı. ilk Selçuklu Bizans savaşıdır.

• Malazgirt Savaşı 1071 de yapıldı. Büyük Selçuklularla  Bizans arasında yapıldı.  Anadolu'da Türkleşme sürecini başlatmıştır.

• Miryokefalon savaşı  1176 da yapıldı. Türkiye Selçukluları ile Bizans arasında yapıldı. Anadolu'nun kesin Türk yurdu olduğunu kabul edilmiştir.

• Kösedağ Savaşı 1243 Türkiye Selçukluları ile Moğollar arasında yapıldı.Doğu'dan Anadoluya Türkmen göçü hızlanmış.  Anadolu'da Türk nüfusu artmıştır.

Türkiye Selçukluları (Anadolu Selçuklu Devleti ) 1077- 1308 

1- Kuruluş dönemi:  Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından 1077 İznik'te kuruldu.

Haçlı seferlerine karşı mücadele edildi.

Devlet Merkezi Konya'ya taşındı.

2- Yükselme dönemi:  Miryokefalon savaşı kazanıldı.

• Antalya fethedildi
• Sinop fethedildi
• Moğol tehlikesine karşı sınır önlemleri alındı.
• Alanya fethedildi
• Kırım'ın suğdak Limanı alındı.
• Harzemşahlar Yassı Çimen savaşında yenilgiye uğratıldı. 1243

3- Yıkılış dönemi : Baba İshak (Babailer) İsyanı'nın uzun süre alması bu saldırılarla zemin hazırladı. Kösedağ Savaşı kaybedil( 1243)

Böylece ; Selçuklu Devleti yıkılma sürecine girdi.

Anadolu Moğol istilasına uğradı.

Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu

İkinci Türk beylikleri dönemi ortaya çıkmış oldu.

Bilgilendirme: 

• Türkiye Selçukluları zamanında ticareti geliştirmek amacıyla şunları yapmışlardır: Anadolu'nun birçok yerinde Kervansaray inşa edildi
• Zarara uğrayan tüccarların zararı devlet tarafından karşılandı.( Yani bu da sigortacılığın başlamış olduğunu gösterir)
• Önemli Liman kentleri fethedildi . (Antalya, Alanya ,Sinop, suğdak)
• Ahi teşkilatları desteklerini

İkinci Türk Beylikleri Dönemi :

Candaroğulları ( isfendiyaroğulları ) : Kastamonu , Sinop çevresinde kuruldu. Denizcilikle uğraşmışlardır.

 Karesioğulları:  Balıkesir Çanakkale çevresinde kuruldu. Denizcilikle uğraşmışlardır.  Osmanlı'ya katılan ilk beyliktir.

Aydınoğulları:  İzmir ,Aydın, Denizli çevresinde kuruldu. Denizcilikle uğraşmışlardır. En ünlü denizcileri Umur bey’ dir.

Eşrefoğulları:  Beyşehir'de kurulmuştur. İlhanlılar tarafından yıkılmıştır.

Germiyanoğulları:  Kütahya ,Tavşanlı ,Simav ,Emet de kurulmuştur. Topraklarının bir kısmı önce çeyiz yoluyla kalan kısmı ise Vasiyet yoluyla Osmanlı'ya katılmıştır.

Eretna Beyliği:  Sivas,  Kayseri'de kurulmuştur : Kadı Burhaneddin tarafından yıkılmıştır.

Karamanoğulları : Konya ,Karaman'da kurulmuştur. Osmanlı en çok uğraştıran Beyliktir. Kendisini Anadolu Selçuklu Devleti'nin devamı olarak görmüştür.  Türkçeyi Anadolu'da resmi dil olarak ilan etmiştir.

Osmanoğulları:  Söğüt  ,Domaniç’te kurulmuştur.

Saruhanoğulları:  Manisa da kurulmuştur.  Denizcilikle uğraşmışlardır.

Menteşeoğulları:  Muğla, Milas'ta kurulmuştur.  Denizcilikle uğraşmışlardır.

Ramazanoğulları: Adana ve çevresinde kurulmuştur.

Dulkadiroğulları: Maraş ,Elbistan'da kurulmuştur.  Osmanlı'ya katılan son Beylik’tir . 1515 Turnadağ Savaşı ile katılmıştır.

Hamitoğulları: Isparta ve Burdur da kurulmuştur. Toprakları para karşılığında Osmanlı Devleti'ne katılmıştır.

İkinci Türk beyliklerinin genel özellikleri:

 Kösedağ Savaşı'ndan sonra kuruldular.

 Anadolu'nun Türkleşmesine katkıda bulundular.

 Osmanlı Devleti tarafından yıkıldılar.

 Ankara Savaşı'ndan sonra tekrar ortaya çıktılar.